Rob zit bij me aan tafel voor een intake. Hij is doorverwezen door de bedrijfsarts. Sinds een paar weken is hij niet meer aan het werk als adjunct directeur van een MBO opleiding. Hij begrijpt eigenlijk nog steeds niet wat hem is overkomen. Dit kan toch geen burn-out zijn? Hij voelde nooit stress.
Stress is gezond!
Stress is een heel normaal verschijnsel. Het is een inspanning die nodig is om bedreigende situaties het hoofd te bieden, maar ook voor het gewone leven. Ons stresssysteem zorgt namelijk voor energie en is betrokken bij iedere vorm van inspanning; van werken, sporten, voor kinderen zorgen, studeren, koken, voor het doen van leuke en minder leuke dingen. Zonder stress zouden we niet overleven.
Maar je kent beslist ook het gevoel van stress om een deadline te behalen of als je die presentatie moet geven. Het stresssysteem in je lijf zorgt dan ervoor dat je die prestatie kunt leveren. Je staat ‘aan.’ En dat is dan ook functioneel. Je hebt dus altijd stress. En je hebt het nodig. Het geeft energie om te leven en extra kracht om bijzondere prestaties te leveren.
Maar wat als het lijf niet meer tot rust kan komen?
Stress wordt pas een probleem als er onvoldoende hersteltijd is. Hersteltijd is nodig om alle energie die door stress wordt verbruikt weer aan te vullen. Als dat evenwicht er is blijf je optimaal functioneren en ben je vitaal. Je lijf gaat dan na een geleverde prestatie weer in zijn rust- en herstelstand.
Herstellen doe je door ontspanning, beweging, een goede nachtrust en gezonde voeding. Dat klinkt heel vanzelfsprekend en makkelijk, maar dat is het voor veel mensen niet. Zonder herstel bouw je een ‘energieschuld’ op. Net als een batterij in je telefoon waar de accu niet goed meer van oplaadt. Je telefoon gaat dan iedere dag korter mee. Dat gebeurt ook in je lichaam.
Zonder herstel bouw je een ‘energieschuld’ op.
Als reactie op je gebrek aan energie gaat je lichaam in eerste instantie nog wat harder werken, maar op een gegeven moment houdt het op. Je blijft dan ‘aan’ staan. Herstellen lukt niet goed meer. De één krijgt last van maag of darmen, de ander van hartkloppingen, pijn aan rug en schouders. Concentratie gaat achteruit en je wordt prikkelgevoeliger. Slapen wordt vaak lastiger. Je raakt uit balans. Je raakt neuro-hormonaal ontregeld. Op de langere termijn kan dit veel schade aanrichten in je lijf en brein en tot een burn-out leiden.
Rob vertelt dat hij slecht slaapt. Hij wordt rond 4.00u ’s nachts wakker en staat dan ‘aan’. Als hij opstaat voelt hij zich niet uitgerust. Hij is bij de huisarts onder behandeling vanwege hoge bloeddruk. Zijn geheugen werkt niet meer zo goed en concentreren lukt ook al een tijdje niet meer.
Fysieke én mentale aanpak bewezen effectief
Bij langdurige stressklachten raak je fysiologisch ontregeld. Het is dus belangrijk om eerst fysiek te herstellen. Dit vraagt om te stoppen met de activiteiten die energie slurpen en tot uitputting hebben geleid.
Veelal betekent dit ook (tijdelijk of gedeeltelijk) stoppen met werken. Op de bank gaan zitten en wachten tot het over is helpt echter niet om te herstellen. Dat medewerkers eerst 6 weken op de bank zitten voordat ze een afspraak hebben bij de bedrijfsarts maakt ook vaak dat herstel onnodig lang duurt.
Waar het om gaat is dat de balans tussen inspanning en ontspanning wordt hersteld. Dat het lichaam weer leert hoe het is om te ontspannen en herstellen na een geleverde inspanning. Dit vraagt eerst een fysieke aanpak met lichaamsgerichte interventies.
Zo werkt herstel
Rob krijgt een individueel maatwerktraject voor duurzaam herstel van stressklachten met een fysieke en mentale aanpak. In zijn traject krijgt hij ondersteuning van een team van experts met naast coaching volgens de CSR-methode interventies op het gebied van voeding, ontspanning en beweging. Hij krijgt uitleg over de fysiologie van stress en wat nodig is voor zijn herstel. Zijn stressniveau en fysiologische ontregeling wordt aan de hand van vragenlijsten in kaart gebracht.
Aan de hand van het E-health programma ‘ de Cortisolmanager‘ leert hij over zijn persoonlijke stresstype is en wat hem helpt om te herstellen en iedere keer weer te dealen met stress.
De voedingsgeneeskundige ondersteunt Rob met advies omtrent voeding en ondersteuning met supplementen om het lichaam weer van de juiste brandstof te voorzien, tot rust te laten komen en de neurotransmitters weer in balans te brengen. De ademcoach leert Rob om door middel van ademhaling invloed uit te oefenen op ontspanning van zijn lichaam en bevordering van zijn herstel.
De coach werkt met Rob aan inzicht in zijn patronen en de oorzaken van zijn jarenlange roofbouw. Rob krijgt inzicht in zijn energie- en stressbronnen op het werk aan de hand van de Werkenergieanalyse. Hij wordt zich bewust van zijn patronen en drijfveren die maken dat hij niet snel tevreden is met wat hij doet, dat het nooit goed genoeg is.
Hard werken vraagt om hard herstellen
Rob is inmiddels hersteld. Hij is weer volledig aan het werk. En hij doet de dingen anders. Hij maakt bewustere keuzes en voelt steeds beter wat hij zelf nodig heeft. Hij weet wat hij kan doen om zijn mentale en fysieke veerkracht te behouden. En soms gaat het ook weer even wat minder en dan weet hij wat te doen. Hij heeft een ‘strippenkaart’ bij zijn coach waar hij terecht kan om zijn nieuwe gedrag te bestendigen en wanneer zich situaties voordoen waarin het wat lastiger is om de balans te houden. Hard werken is niet erg, als je ook maar hard herstelt.
