Stresstype Hypo P

Ken je dat? Dat je het lastig vindt om dingen in je leven te veranderen. Dat je je volledig overspoeld kunt voelen door stress en je dan terugtrekt? Dat je vaak uitgeput bent en dan niet in beweging kunt komen? Dat je je vaak een toeschouwer voelt van je eigen leven? Grote kans dat je je dan kunt identificeren met het stresstype Hypo P.

In een eerdere blog heb ik uitgelegd dat er 4 verschillende stresstypen zijn. Onderzoek naar de manier waarop de HPA-as en het autonome zenuwstelsel op elkaar inwerken bij chronische stress heeft geleid tot de indeling in deze 4 stresstypen.

Iedereen reageert anders op een probleem en laat een andere stressrespons zien. De één is ook stressgevoeliger dan de ander. De één zijn moeheid komt door slecht slapen en de ander voelt zich nooit echt uitgerust, ook niet na een goede nacht.

De meeste mensen herkennen één van de typen als hun primaire type. We zijn geneigd om op een voorspelbare manier op uitdagingen te reageren. Het is niet statisch, maar een voorkeursreactie op je gebruikelijke respons op stress. Je kan gedurende je leven variëren in stresstype.

We kennen 4 basistypen

Het samenspel tussen je autonome zenuwstelsel en hormoonhuishouding bepaalt je stresstype. De meeste mensen herkennen een van de typen als hun primaire type.

  • Hyper S
  • Hyper P
  • Hypo S
  • Hypo P

[uit: Onderzoek McClelland & Hamilton]

Hyper en hypo verwijzen naar je hormoonhuishouding (de HPA-as) met een verhoogde of verlaagde productie van cortisol, het stresshormoon. De S en de P verwijzen naar het autonome zenuwstelsel, waarbij de S staat voor activatie van het sympatische zenuwstelsel. De P staat voor de parasympatische activiteit die zorgt voor rust en herstel. Elk type kenmerkt zich door bepaald gedrag en een bepaalde disbalans. In mijn eerder blogs heb ik type Hyper S , type Hyper P en type Hypo S uitgelegd.

In dit blog kijken we naar het Hypo P type. Dit is het stresstype dat het minste voorkomt. Als je begrijpt waar en op welke manier je lichaam uit balans raakt, kun je leren wat te doen om weer in een rustige stabiele staat te verkeren.

Hypo P

Bij dit type is de cortisolafgifte laag en is er verhoogde parasympatische activiteit. Deze disbalans leidt tot futloosheid, uitputting en gebrek aan vitaliteit en levensvreugde. Het is voor dit type een enorme opgave om in beweging te komen, zelfs de kleinste aanpassingen zijn lastig. Er is sprake van een verhoogde stressgevoeligheid met neiging tot blackouts of flauwvallen. Dit heeft ook zijn weerslag op de stofwisseling.  Vaak is er sprake van ‘early life stress’ prenatale stress en tegenslagen in de vroege jeugd.

Begrijpen hoe het bij jou werkt is de sleutel naar herstel

Dit type wordt door Karsten ook wel het ‘bore out-type’ genoemd. Dit type vindt het lastig om over zijn gevoelens te praten en heeft de neiging zich terug te trekken van de rest van de wereld en afgezonderd te leven. Er is neiging tot passiviteit en hulpeloosheid, gedrevenheid en motivatie ontbreken.

Hoe herstelt het Hypo P type van stress?

Om van stress te herstellen is een totale aanpak nodig met aandacht voor ontspanning, slaap, voeding en beweging. Dit is ook de basis van ons Werkenergiemodel. Ontstressen en weer in balans komen is heel persoonlijk. Wat voor de een werkt hoeft voor de ander niet te werken. Belangrijk dus om jezelf te leren kennen, zodat je steeds weer kunt herstellen.

Bij het Hypo P type is de cortisolproductie laag en het sympatische zenuwstelsel ontregelt. Dit maakt het moeilijk om dingen in het leven te veranderen. Dit vraagt om kleine stapjes. Het belangrijkste is herstel en dat zal tijd nodig hebben. Opbouwen moet langzaam en gestaag.

Enkele leefregels die belangrijk zijn voor dit type zijn:

  • Het is belangrijk om op een heel rustige manier in beweging te komen. Bijvoorbeeld elke dag 5 minuten wandelen in de ochtend en bouw dit langzaam op. Het liefst in de ochtend meteen naar buiten om je bioritme te activeren.
  • Houd een dagboek bij waarin je je gevoelens opschrijft. Bewust worden van je gevoelens en ze vervolgens gaan uitspreken bij mensen die je vertrouwt draagt bij aan meer betrokkenheid met je omgeving.
  • Eet elke dag op vaste tijdstippen je maaltijden om het ritme van de cortisolafgifte te reguleren, zorg voor een voedzame lunch met eiwitten en complexe koolhydraten.

Focus op het herstellen van je natuurlijke bioritme

En dit is maar een deel van de complete aanpak naar herstel. Wil je alles weten over jouw stresstype en leren welke stappen voor jou noodzakelijk zijn om te herstellen van stress en een vitale leefstijl ontwikkelen die past bij jou? Ga dan zelf aan de slag met onze module de Stressmanager of neem contact op.

Bronnen

S. McClellan, B. Hamilton, Chill 2010

C. Karsten, Daar ga ik weer! 2015

Cortisolmanager, Grip op werkstress.

Published on oktober 31, 2022