In mijn vorige blog heb ik uitgelegd dat er 4 verschillende stresstypen zijn. Het samenspel tussen je autonome zenuwstelsel en hormoonhuishouding bepaalt je stresstype. De meeste mensen herkennen één van de typen als hun primaire type. Maar het is ook goed mogelijk dat je meerdere types herkent. Er kan namelijk een verschuiving plaatsvinden. In dit blog gaan we in op het stresstype Hyper S.
We kennen 4 basistypen
Het samenspel tussen je autonome zenuwstelsel en hormoonhuishouding bepaalt je stresstype. De meeste mensen herkennen een van de typen als hun primaire type.
- Hyper S
- Hyper P
- Hypo S
- Hypo P
[uit: Onderzoek McClelland & Hamilton]
Hyper en hypo verwijzen naar je hormoonhuishouding (de HPA-as) met een verhoogde of verlaagde productie van cortisol, het stresshormoon. De S en de P verwijzen naar het autonome zenuwstelsel, waarbij de S staat voor activatie van het sympatische zenuwstelsel. De P staat voor de parasympatische activiteit die zorgt voor rust en herstel. Elk type kenmerkt zich door bepaald gedrag en een bepaalde disbalans.
Hyper S oftewel ‘Turbo’
Mensen die niet kunnen stilzitten, alert zijn en alles in de gaten houden zouden wel eens het stresstype Hyper S kunnen zijn. Ze zijn bezorgd en hebben vaak moeite om zich te ontspannen. Spanningshoofdpijn en sinusinfecties komen veelvuldig voor bij dit type. Ook vinden ze het lastig om in slaap te komen, worden ’s nachts regelmatig wakker en staan ‘s ochtends vroeg op. Het zijn harde en snelle werkers die direct communiceren. Ze kunnen emotioneel, expressief en af en toe explosief zijn.
Dit type wordt door Karsten ook wel het ‘turbo-type’ genoemd.
De cortisolspiegel is hoog en ze blijven ‘aan’ staan. Het sympatische zenuwstelsel blijft in een te hoge versnelling.
Als je lichaamssystemen intern uit de pas lopen ben je vatbaarder voor de lichamelijke en emotionele effecten van stress. Ontspanning waardoor het lichaam de kans krijgt te herstellen en weer in balans te komen is cruciaal. Ontspanning helpt dit type om de bloeddruk te verlagen en angstklachten te verminderen. Het remt het systeem af waardoor de kwaliteit van de slaap verbetert.
Hoe herstelt het Hyper S type van stress?
Om van stress te herstellen is een totale aanpak nodig met aandacht voor ontspanning, slaap, voeding en beweging. Dit is ook de basis van ons Werkenergiemodel.
Dit type moet het rustiger aan doen. Zijn hersenen en zenuwstelsel zijn overactief. De extra energie die aangemaakt wordt door de hoge cortisolspiegel moet worden verbruikt. Dit vermindert stress.
Enkele leefregels die voor dit type belangrijk zijn:
- Sporten is essentieel om stress te verminderen. Bijvoorbeeld door een krachtige workout aan het begin van de dag.
- Het is voor dit type belangrijk om te leren zijn spieren te ontspannen. Bijvoorbeeld door regelmatig het lijf te scannen en spieren één voor één in te spannen, even vast te houden en weer te ontspannen.
- Verminder het drinken van koffie. Cafeïne verhoogt de cortisolspiegel waardoor het sympatische zenuwstelsel nog meer wordt geprikkeld.
En dit is maar een deel van de complete aanpak naar duurzaam herstel. Wil je alles weten over jouw stresstype en leren welke stappen voor jou noodzakelijk zijn om te herstellen van stress en een vitale leefstijl te ontwikkelen? Ga dan zelf aan de slag met onze module de Stressmanager of neem contact op.
Bronnen:
S. McClellan, B. Hamilton, Chill 2010
C. Karsten, Daar ga ik weer! 2015
Cortisolmanager, Grip op werkstress.