Het lijkt wel alsof iedereen in de aanloop naar kerst in de hoogste versnelling staat, alsof al het werk afgerond moet zijn voor het nieuwe jaar begint. Social media laten ons geloven dat we elk jaar de lat hoger moeten leggen voor de meest sfeervolle kerstversieringen, gastronomische 6-gangen diners, en de mooiste kerstkleding. Maar te midden van al deze vrolijkheid schuilt er ook stress, want de kerstperiode, hoe feestelijk ook, brengt zijn eigen uitdagingen met zich mee.
Van oorsprong is kerst een ritueel van naar binnen keren, elkaar verhalen vertellen en samen met geringe voedselvoorraden de donkere dagen goed doorkomen op weg naar een nieuwe lente. Tegenwoordig is het verworden tot een meer naar buiten gericht feest.
Hoe ga jij om met stress?
Weten hoe jouw lijf werkt is essentieel om elke dag weer te herstellen van stress. Juist ook in deze periode. Elke dag gaan mensen in dezelfde context om met stress en toch doet iedereen dat op zijn eigen manier. Zo reageer jij anders als je bijvoorbeeld een kerstdiner moet voorbereiden voor de hele familie, dan jouw schoonzus.
Er zijn veel factoren die je reactie op stress bepalen zoals je ervaringen in het verleden, je genetische aanleg, je persoonlijkheid, leefstijl en cultuur. Daarom is het ervaren van stress voor ieder persoon uniek. Iedereen heeft dus ook een eigen gebruiksaanwijzing voor herstel, afhankelijk van het persoonlijke stresstype.
Jouw stresstype
Cortisol is ons belangrijkste stresshormoon. Te veel of te weinig cortisol heeft invloed op jouw uitstraling, hoe je slaapt, op je energieniveau, intensiteit van je emoties en het functioneren van je afweersysteem.
Kerststress te lijf: 3 tips voor een stresstype met hoog cortisol
Mensen met een hoog cortisolniveau blijven vaak ‘aan staan’. Tijdens de kerstperiode kunnen ze overweldigd raken door de drukte, perfectionisme en de behoefte aan controle.
- Bewust ademhalen en ontspannen: Neem tijdens de kerstdrukte regelmatig een moment om diep adem te halen en je lichaam te ontspannen. Dit activeert het parasympathische zenuwstelsel, wat helpt bij het verlagen van jouw cortisolniveau.
- Prioriteiten stellen: Accepteer dat niet alles perfect hoeft te zijn. Maak een lijst van prioriteiten en focus op wat echt belangrijk is. De lat iets lager leggen kan de druk aanzienlijk verminderen.
- Beweging integreren: Voeg korte periodes van (intensieve) lichaamsbeweging toe aan je dag. Dit kan variëren van een korte wandeling tot een snelle reeks van stretch-oefeningen. Fysieke activiteit is een effectieve manier om cortisol te reguleren.
Kerststress te lijf: 3 tips voor een stresstype met laag cortisol
Mensen met een laag cortisolniveau hebben moeite om ’s ochtends goed op gang te komen. Ze kunnen last hebben van vermoeidheid, futloosheid en een gebrek aan motivatie. Voor hen kan de kerststress voortkomen uit de sociale verwachtingen en verplichtingen. Ze hebben de neiging om zich weg te cijferen voor anderen en vinden het lastig om hulp te vragen.
- Realistische verwachtingen: Stel realistische verwachtingen voor jezelf tijdens de feestdagen. Het is niet nodig om aan alle sociale verplichtingen te voldoen. Kies bewust waar je wel energie van krijgt.
- Verbinding: Zoek steun op van vrienden en familie waar je je fijn bij voelt. Sociale verbinding kan helpen bij het verhogen van cortisolniveaus.
- Rust en herstel: Plan ook momenten van rust en herstel in je kerstdagen. Neem de tijd voor activiteiten die je energie geven, zoals lezen, luisteren naar muziek of wandelen. Zorg voor voldoende slaap om je energiereserves aan te vullen.
Of je nu een hoog of laag cortisolniveau hebt, het is belangrijk om tijdens de kerstperiode aandacht te besteden aan je welzijn. Door bewust te zijn van je stressniveau en toe te geven aan jouw behoefte aan herstel, kun je een gezonde balans vinden te midden van de feestelijke drukte. Zelfzorg is altijd een waardevol cadeau aan jezelf. Ook tijdens de kerst.