7.00 uur, ik schrik wakker van het aanhoudende geluid op mijn telefoon. Is het al ochtend?
Dinsdag vandaag en vanavond eten met de jaarclub, is het eerste dat me te binnen schiet. Nu eerst douchen, ontbijten en aankleden want ik moet werken vandaag. Hopelijk hoef ik niet weer over te werken anders krijg ik de voorbereidingen van de presentatie voor morgen niet op tijd af en ik wil ook nog even naar de borrel van de studievereniging. Vorige week een ouderejaars gesproken en die had goede contacten met het bedrijf waar ik mijn afstudeeronderzoek zou willen doen en kon me ook alles vertellen over een bestuursfunctie bij de vereniging. Dat staat wel goed op je CV! De voorzitter zou ik trouwens morgenavond kunnen zien, die volgt dezelfde groepsles bij de fitnessclub. Wel handig als ik haar ook nog even spreek.
‘Pling’, morgenavond vette party bij het studentenhuis naast ons, appt Daan. “Ga je mee?”
In eerste instantie denk ik nee, morgen echt even niet. Maar daar komen ook weer die gezellige vrienden van Eva, toch maar gaan dan want dat wil ik niet missen bovendien hoor ik het commentaar van Daan al als ik niet ga. Hoezo FOMO? Ik moet rennen anders kom ik nog te laat op mijn werk en dat zou dan al de derde keer zijn deze maand.
Uit het leven van Janne, student 21 jaar
Een student is op zijn toekomst voorbereid
Studenten proberen op alle vlakken mee te doen om zo goed voorbereid te zijn op hun toekomst. De meritocratische gedachte dat wat je bereikt te danken is aan je eigen verdienste, overheerst in onze samenleving nog steeds. Studenten hebben het gevoel op alle fronten uit te moeten blinken om zo de kans op een goede baan te vergroten met als gevolg toenemende prestatiedruk en stress.
Dat wat je bereikt te danken is aan je eigen verdienste
Lid worden van een studentenvereniging, dat is goed voor je netwerk. Een bestuursfunctie bekleden, staat goed op je CV. Vrijwilligerswerk, mentor van eerstejaars worden, al die nevenactiviteiten helpen je om uit te blinken. Je sociaal kapitaal vergroten speelt een belangrijke rol in het studentenleven. Steeds meer jongeren gaan immers studeren aan HBO en Universiteit en studenten hebben het gevoel te moeten concurreren en hard te moeten werken aan het opbouwen van een indrukwekkend CV.
Persoonlijke ontwikkeling tijdens je studie wordt heel belangrijk gevonden en daarnaast moet je genieten van je studententijd, oftewel veel naar feestjes gaan. Studenten willen zich onderscheiden en tegelijkertijd op sociaal vlak niet achterblijven.
Mis je tegenwoordig een feestje, dan weet je direct wat je mist want de aanwezigen zullen wel laten zien op Insta hoe leuk het is of sturen continu snapchats zodat je gefrustreerd op de bank zit of alsnog op je fiets springt om een biertje te gaan drinken. Zonder ‘geldige’ reden niet naar een feestje komen dan ben je echt heel saai. (Of denk jij dat zij denken dat…) YOLO!
Veel stressklachten
De huidige generatie studenten, de zogeheten ‘leengeneratie’ kampt veel met stressklachten. Het BSA (bindend, studieadvies), de hoge kamernood, financiële zorgen, de nasleep van Corona en het constante gevoel goed zichtbaar te moeten zijn, zowel op de socials als bij activiteiten die belangrijk zijn voor je curriculum, leggen een flinke druk op de studenten. Geen rooskleurig perspectief en de cijfers liegen er niet om.
In december 2022 voelde 47% van de jongeren zich in de laatste 4 weken door 1 of meer factoren (zeer) vaak gestrest. Na de sterke stijging tussen december 2021 en maart 2022, zien we hierin een voorzichtige daling en stabilisering. De meeste stress werd veroorzaakt door school (28%), de combinatie van alles wat jongeren moeten doen (28%) en wat anderen van hen vinden (15%). (bron: rivm.nl)
Psychische vermoeidheid, fysieke en cognitieve klachten maar ook angstgevoelens iedere student herkent hier wel iets van. Tijdens workshops over studiestress die ik heb verzorgd, noemen studenten allemaal een of meerdere stress gerelateerde klachten. Hoe ga je hiermee om? Wat kun je zelf doen? Natuurlijk hebben studenten de keuze om zich al dan niet in het feestgedruis te storten, wel of geen lid te worden van een studentenvereniging of studievereniging maar zo voelt dat voor hen niet.
Je studententijd is de mooiste tijd van je leven, horen ze de Boomers zeggen. Ja, in hun tijd toen je nog studiefinanciering had en eindeloos lang kon studeren, de eeuwige student. In die periode hoefden studenten niet in vier jaar af te studeren omdat je maar vier jaar geld mag lenen en recht hebt op een OV-kaart, mochten studenten met het behalen van de helft van de studiepunten na het eerste jaar door en kenden ze geen kamernood zoals nu in de meeste studentensteden het geval is. Minder stressfactoren dus hoewel er natuurlijk op individueel niveau ook studenten kampten met een stressvolle situatie.
De balans tussen wat je moet, deels door jezelf en omgeving opgelegd en wat je kunt is stress .
Kilian Wawoe
Het idee dat alles wat leuk is, ontspanning geeft, is een denkfout die veel mensen maken. Ook leuke dingen kosten energie. Studenten geven aan dat ze toch uitgaan terwijl ze moe zijn, dat ze toch gaan sporten want ze willen er goed uit blijven zien (dat bier zet wel aan tenslotte…)
Het is moeilijk om voor jezelf te kiezen met al die verleidingen en externe druk. Ook interne druk niet te vergeten. Studenten leggen zichzelf van alles op en worden hierbij gevoed door anderen via social media. Studenten staan constant aan. Kan je een appje negeren? Nee, niet als je het gelezen hebt want dat ziet de verzender dus dan moet je ook reageren. Hoe breng je dan rust in dat volle leven?
Het begint met bewustwording en inzicht
Als studenten inzicht krijgen in de werking van stress en handvatten krijgen hoe ze beter om kunnen gaan met stress en prestatiedruk, zullen ze beter in balans kunnen blijven en met succes hun studie kunnen afronden. Ook de cijfers van het aantal studenten dat stopt met studeren zijn schrikbarend hoog.
Enkele tips die kunnen helpen:
- Nee, is ook een antwoord; je hoeft niet overal aan mee te doen.
- Leg verantwoording af aan jezelf; hoe voel je je echt?
- Vul niet in wat een ander over je denkt; misschien vinden ze medestudenten je juist verstandig als je voor jezelf kiest;
- Voel wat je lichaam aangeeft; weet wat jouw fysieke stressklachten zijn.
- Herken stressgedrag bij jezelf; kort lontje bijvoorbeeld terwijl je van nature rustig bent.
- Leuke dingen doen kost ook energie; plan dus niet je hele week vol met sport en feestjes.
- Houd de balans inspanning-ontspanning in de gaten; wandel eens rustig naar college.
- Doe meer ontspannende activiteiten; lummelen en niksen op zijn tijd zonder op je telefoon te kijken.
- Ontdek wat jou rust geeft; mindfulness, ademhalingsoefeningen of muziek luisteren.
- Zet je telefoon eens een paar uur uit en andere beeldschermen ook; dan sta je zelf ook even uit.
Niet alleen belangrijk voor tijdens hun studie, maar ook daarna in hun eerste baan. Ook daar wordt door jonge werknemers veel druk ervaren. Als je tijdens je studie al geleerd hebt hoe het voor jou werkt, dan heb je daar in de rest van je leven baat bij.
Susanne Rockland
Stress- en loopbaancoach
BPB geeft workshops en trainingen aan studenten om bewust te worden van stress, wat stress in je lijf doet en wat je zelf kan doen om steeds weer te herstellen van stress. Wil je hier meer over weten, neem dan gerust contact op.