GABA = TOT RUST KOMEN
Ben je snel gestrest en prikkelgevoelig? Is het lastig om je hoofd tot rust te krijgen?
Lijken je gedachten een eigen leven te leiden en heb je er soms geen controle meer over?
Het lijkt erop dat je neurotransmitter GABA laag scoort.
Tijd om uit te zoeken waarom dit gebeurt en vooral: wat je er aan kunt doen.
GABA ((Gamma Amino Butyric Acid) is één van de vier primaire neurotransmitters die je in je hersenen aanmaakt. De boodschapperstof GABA heeft een remmende werking op je zenuwstelsel en kalmeert je brein. Als een natuurlijke tegenhanger van actie wil je écht over voldoende GABA beschikken.
Neurotransmitters lijken een beetje op hormonen, dat zijn namelijk ook een soort van boodschapperstofjes. Alleen communiceren ze via je zenuwstelsel, dat gaat zo snel als elektriciteit.
KALM, STABIEL & GEDULDIG
GABA heb je nodig om tot rust te komen, het kalmeert je brein. Het zorgt voor een goede prikkelverwerking, stressbeheersing, kalmte, stabiliteit, structuur en geduld. Je bent een echte teamplayer, een harde werker, geduldig, serieus en verantwoordelijk.
Als je GABA van nature hoog is dan krijg je van anderen waarschijnlijk te horen dat je rust en kalmte uitstraalt. Mocht je GABA toch verlagen, door bijvoorbeeld veel stress, kunnen anderen vaak niet zien hoe ‘druk’ het in jouw hoofd is. Je kunt niet meer tot rust komen, je blijft ‘aan’ staan. Wellicht kun je om die reden ook niet goed meer in slaap vallen. Je weerstand tegen stress verlaagt en alle prikkels van buiten komen veel harder binnen, je bent snel overprikkeld.
Is je GABA van nature laag dan zou je zomaar heel druk, chaotisch en verwarrend kunnen zijn. Denk ook aan HSP (Highly Sensitive Person) en A(D)HD. Veel onderzoeken wijzen uit dat GABA ook hier een grote rol speelt. Meestal in combinatie met de neurotransmitter dopamine.
JE GABA VERHOGEN MET DE JUISTE VOEDING
Naast de algemene voedingsadviezen voor je neurotransmitters kun je specifiek werken aan je GABA door de volgende voedingsmiddelen meer aan je menu toe te voegen:
- Zuivel: cottage cheese, buffel- en schapenmelk, schapenkaas, geitenkaas en weipoeder. Maar alleen als je zeker weet dat je goed op zuivel reageert.
- Plantaardig: noten (specifiek walnoten en amandelen), bladgroenten, avocado, broccoli, haver, hennepzaden, linzen, quinoa, sojabonen, zaden (pompoenpitten, zonnebloempitten, sesamzaad) en zilvervliesrijst.
- Dierlijk: vlees en vis (algemeen) en specifiek eend, kalkoen, kip, groot wild en eieren.
- En verder: goji bessen, maca poeder, groene thee en matcha, thee van citroenmelisse, valeriaan, hop, passiebloem, salie (meestal verwerkt in slaapmixen).
GABA kun je zien als je ‘rem’ en zorgt voor een goede beheersing over je gedachten en emoties.
Leefstijlaanpassingen om je GABA te verhogen
Ritmische bewegingen
Ritmische bewegingen zijn zeer geschikt om je GABA te verhogen. Is je GABA van nature hoog ben je waarschijnlijk ook goed in dansen en ritmische bewegingen. Zet je favoriete muziek maar snel aan en waag een dansje! Verder is het fijn om te wandelen, zwemmen of fietsen en ook yoga en Qi Gong zijn geschikt. Is je GABA erg laag dan heb je een verhoogde kans op blessures, dus luister goed naar je lichaam en ga niet over je grenzen.
Van moeten naar willen
Moet je veel van jezelf? Kijk eens of je het woordje ‘moeten’ kunt vervangen door ‘willen’. Kijk eens wat er gebeurt.
Meditatie
Meditatie, ademhalingsoefeningen en andere ontspanningsoefeningen kunnen je echt helpen met je balans tussen actie en rust.
Meditatie geeft je veel bewustwording. Je wordt je écht bewust van je gedachten.
Heb je veel negatieve gedachten? Je leert ze te herkennen om vervolgens te focussen op positieve gedachten, je kunt je emoties beter reguleren om meer innerlijke rust te creëren.
Lichamelijk contact
Met lichamelijk contact maak je oxytocine aan wat je neurotransmitters verhoogt. Knuffelen met je huisdier telt ook!
Positief stimulerende omgeving zoeken
Wordt je blij van de bossen, de zee, uitgestrekte weilanden of een druk plein midden in de stad? Ga je graag naar een museum, de sauna of een concert? Het maakt niet uit wat je doet, maar maak meer tijd voor de dingen die jou kunnen inspireren.
Aanvullend advies om je GABA te verhogen
- Theanine
Matcha poeder om bijvoorbeeld een Matcha latte te maken, een lekker alternatief voor koffie. Matcha is poeder van de jonge toppen van de groene theeplant en bevat veel L-theanine wat je GABA verhoogt en je direct een gevoel van rust in je hoofd geeft. Gewoon een kopje groene thee in de ochtend en in de middag doet het ook een beetje. Hierbij een recept voor een snelle Matcha Latte. Je kunt ook kiezen voor L-theanine in een capsule. - Kruidenthee
Ondersteunende kruidenthee voor verhoging van je GABA zijn citroenmelisse, valeriaan, hop, passiebloem en salie (meestal in slaapmixen verwerkt). Citroenmelisse geeft rust met behoud van een heldere geest, die is dus fijn voor overdag. De andere kruiden brengen ook rust en ontspanning, maar je zou er wat slaperig van kunnen worden. Ideaal voor wanneer je niets meer hoeft die dag. - Kruidentinctuur
Bovenstaande kruiden kun je ook innemen in een kruidentinctuur of supplement. Maar win eerst even advies in van een fytotherapeut (kruidengeneeskundige), want er zijn veel interacties mogelijk tussen kruiden en medicatie. - Nutriënten
Je lichaam kan zelf GABA aanmaken en heeft daar een aantal nutriënten voor nodig. Dat zijn o.a. glutamine, vitamine B6, B12, magnesium, taurine en mangaan. Heb je darmproblemen? Dan is het zeker raadzaam om L-glutamine aan te vullen en aan je darmgezondheid te werken aangezien GABA wordt opgenomen via je darmen. Ook tekorten aan vitamine B6, B12, mangaan, magnesium en taurine zou je moeten aanvullen. Het liefst via je voeding. - GABA supplement
Je kunt GABA ook direct als voedingssupplement innemen. Nadeel is dat het de bloed-hersen barrière niet door kan, dus het komt niet in je hersenen aan. Ook gezonde darmen vormen een barrière voor opname van GABA via een supplement. Toch kunnen mensen baat hebben bij het slikken van GABA. Het kan ontspanning geven, zowel fysiek als mentaal. Kies voor een zuigtablet zodat je de GABA direct via je mondslijmvlies kunt opnemen of voor liposomaal GABA. - Darmbacteriën
Butyraatvormende bacteriën in je darmen kunnen GABA produceren in je darmen. Het is dus zinvol om deze gunstige bacteriën van voldoende voeding te voorzien zodat ze kunnen groeien in aantallen. Bijvoorbeeld met resistent zetmeel (bijvoorbeeld Bio-aardappelzetmeel). 2 x daags 1 theelepel aardappelzetmeel oplossen in een glas water en opdrinken. Langzaam opbouwen naar 1 eetlepel eventueel. De koolhydraten uit aardappelzetmeel zijn onverteerbaar voor jouw lichaam, no worries, je bloedsuikerspiegel stijgt niet en je wordt er niet dik van. Het is rechtstreeks voeding voor je bacteriën. Pas als je de aardappelzetmeel verhit kan je lichaam de koolhydraten verteren en opnemen. Koud gebruiken dus!
Eigenlijk adviseer ik nooit kruiden of supplementen om je GABA te verhogen zonder dat ik álle neurotransmitters in kaart heb.
Want vaak is het zinvol om serotonine gelijktijdig te behandelen.
JOUW GABA BALANS
Ben je nieuwsgierig geworden naar jouw GABA balans? Je kunt het nu meteen testen met de neurotransmitter test. Ontdek waardevolle informatie over je brein, je gedrag en je fysiek functioneren.
De neurotransmitter test is gebaseerd op een uitgebreide online vragenlijst ontwikkeld door Dr. Braverman, een Amerikaanse breinwetenschapper. Na het maken van een intake consult stuur ik je de online vragenlijst en samen bespreken we je volledige rapport. Want het gaat met name om de onderlinge verbanden tussen de verschillende neurotransmitters i.c.m. jouw persoonlijke situatie.
Je krijgt praktische tips wat jij kunt doen om meer emotionele en fysieke stabiliteit te ervaren. Inclusief voedingstips.
Bij een individueel multi-disciplinair maatwerktraject bij BPB zit de neurotransmittertest er altijd bij. Die geeft essentiële informatie wat nodig is voor jouw herstel. Stressklachten en burnout hebben altijd een lichamelijke en een psychische component. Daarbij kijken we naar de fysiologie, psyche en gedrag. Aan de hand van ons Werkenergiemodel maken we een programma op maat naar duurzaam herstel.
Lieneke van Grinsven, voedingsgeneeskundige